Een tijd geleden kwam ik op het spoor van het initiatief ‘Namen en nummers’. Het is een landelijk vervolg op een lokaal herdenkingsproject. Beelden kunstenaar Ida van der Lee bedacht een ritueel om in Amsterdam joodse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog te herdenken, symbolisch weer ‘thuis te brengen’.
We kennen de ‘struikelstenen’ die je her en der in de stad kunt tegenkomen. Er staat een naam op, de geboortedatum, sterfdatum en -plaats. Pas had iemand met stoepkrijt een pijl bij een van die koperen stenen gezet en de tekst: ‘die heeft hier gewoond’.
‘Namen en nummers’ sluit hierbij aan. In Brabant organiseert een groep plaatselijke herdenkingen. Op 1 september is die in ’s-Hertogenbosch. Dat is ook meteen de provinciale herdenking. De gedachte is dat je één naam uitkiest (concreet zijn er 253 mensen die vanuit onze stad/parochie zijn vermoord). Op internet kun je informatie zoeken over wie die persoon was. Dan schilder je een naambordje. Op 1 september kunnen alle naambordjes met een klein ritueel op een grote plattegrond van de stad of provincie gelegd worden. Zo brengen wij hen symbolisch thuis.
Ik vond dit een mooi initiatief. Misschien juist ook in het perspectief van wat nu in Israël en Gaza gebeurt. Om na te denken en erbij stil te staan: dat nooit meer.
Ik heb de Eindhovense herdenking van Namen en Nummers meegemaakt. Het was verstillend, je voelt de onmacht, je lijdt mee met de mens, een kind vaak, dat op het naambordje staat. Dat kinderen sterven door het geweld van andere mensen kan niet, mag niet… toen niet. Nu niet…
Pastoor Paul Janssen
