Genoeg is een van de woorden die je karakteristiek kunt noemen voor de Veertigdagentijd. Het woord kan richting geven in deze tijd van bezinning en omkeer. Het kan helpen om duidelijk te maken wat je relatie is tot jezelf, tot de naaste en tot God, en hoe je aan deze relatie kunt werken.
Genoeg kan een bovengrens aangeven, vooral wanneer het gaat om je eigen leven. We leven in een zeer welvarende samenleving, de meeste mensen kunnen kopen wat ze willen, zonder na te denken of ze het echt nodig hebben, of dat ze het geld een andere bestemming kunnen geven. Je kunt je dan de vraag stellen: heb ik dat echt nodig, heb ik al niet genoeg? Het kan om voedsel gaan, om kleding of om een vakantie. Het genoeg schept ruimte waarin je weer op adem kunt komen, waarin je niet meer hoeft mee te gaan in de stroom van consumptie en de stress die zij oproept.
Genoeg kan ook een ondergrens aangeven. Je kunt er dan een uitroepteken achter zetten: Genoeg! Dat kan wanneer jij je bewust wordt van mensen die aan of onder de ondergrens leven. Mensen die moeten vechten voor hun bestaan, in situaties van honger, baanloosheid, eenzaamheid, onderdrukking en oorlogsgeweld. Het genoeg geeft aan dat hun situatie jou ten diepste raakt en dat er iets moet gebeuren, dat het genoeg is geweest.
Wat kun je doen? Veel. Een van de dingen die we deze tijd doen is de Vastenactie. We kunnen mensen in Zuid-Sudan helpen een (nieuw) bestaan op te bouwen, waarop zij dat op hun beurt weer kunnen. Maar we kunnen in onze eigen omgeving actief worden, door bijvoorbeeld voedsel te schenken aan de Voedselbank, juist in deze tijd van een torenhoge inflatie. Je schept ruimte voor de mens in nood zodat zij op adem kunnen komen.
Er is nog een 'genoeg'. Daarbij verwijs ik graag naar de begintekst van de wonderschone cantate van J.S. Bach, Ich habe genug BWV 82: “Het is genoeg, ik heb de Heiland, de hoop van de vromen, in mijn verlangende armen genomen.” De tekst komt uit de traditie van het Piëtisme, een 18e -eeuwse vroomheidsbeweging, en lijkt daarom een beetje oubollig. Maar de kern blijft actueel. Alleen als we Jezus werkelijk in onze armen durven sluiten, en in het bijzonder de lijdende Christus, weten we dat het genoeg is. Genoeg om te leven, genoeg om te laten leven, genoeg om ons leven in de armen van de Heer te leggen, en Hem over ons leven laten beschikken.
Diaken René de Weerd
