Wij maken grappen over Belgen. In Duitsland maken ze grappen over ons. En die gaan vooral over ons Calvinisme. Een voorbeeld. Eén Nederlander, en je hebt (mag je hopen) een gelovige. Twee Nederlanders, en je hebt een kerkgemeenschap. Drie Nederlanders, en je hebt een kerkscheuring. Nu hebben de Duitsers doorgaans weinig gevoel voor humor, maar het slaat wel de spijker op zijn kop wanneer we bedenken dat de Reformatie in Nederland om en nabij de 400 verschillende kerkelijke gemeenschappen telt.
De eenheid in de Kerk bewaren is een hele opgave. Christus bad op de avond voor zijn lijden en sterven om eenheid onder zijn leerlingen. Deze zondagen lezen we uit de brief van Paulus aan de christenen van Korinthe: een gemeente die verscheurd werd door onderlinge onenigheid en ruzies. En laten we eerlijk zijn: de geschiedenis van de Kerk (zowel in het Oosten als het Westen) is geen geschiedenis van eenheid.
De verdeeldheid is goed te begrijpen. Geloven is niet iets wat je erbij doet. Geloven raakt je hele mens zijn. Wanneer dat onder druk komt te staan, ben je bereid om tot het uiterste te gaan, zelfs tot een scheiding. Misschien zo ver, dat je er later spijt van krijgt. Menselijk, al te menselijk.
Wanneer een conflict zo diep gaat, en zo lang duurt, moet je de vraag stellen of eenheid weer mogelijk is. Eigenlijk is het net als met relaties tussen mensen. De relatie herstel je niet wanneer je doet alsof er niets is gebeurd, alsof je de draad zo weer kunt oppakken. Dat werkt niet, en zal uiteindelijk nog meer scheiding teweeg brengen.
De koninklijke weg is de weg van de ommekeer en het gebed. Allereerst moet je durven erkennen dat er fouten zijn gemaakt. Niet alleen door de ander, maar ook door jezelf. Alleen als je de pijn van deze fouten ook werkelijk kunt voelen, kan de innerlijke vrijheid groeien om te zoeken naar verzoening. Deze innerlijke vrijheid geeft je niet alleen de ruimte om te ontdekken wie je zelf bent, maar ook wie de ander is, met alle goede en minder goede kanten. In het zoeken naar de eenheid onder de christenen wil dat zeggen: ontdekken waar de Geest werkzaam is en waar niet. Daarnaast moet je de moed hebben om voor de eenheid te bidden, dus ook voor elkaar, zoals Christus ons in het evangelie aanmoedigt om te bidden om verzoening.
Deze week is het de gebedsweek voor de eenheid onder de christenen. Deze eenheid is hard nodig, zeker in een samenleving waarin de christenheid naar de marge is verbannen. Laten we de pijn voelen, en bidden om heling.
Diaken René de Weerd
