De vakantie staat voor de deur. Steeds meer mensen stellen de vraag waar de vakantie jou naaroe brengt, om te vertellen waar zij zelf naar toe gaan. De afgelopen weken hoorde ik veel mensen over hun vakantiebestemming: Frankrijk, Spanje, Italië, Nederland, Japan, Bali, de Verenigde Staten. De fiets, de auto, de trein of het vliegtuig maken dat alle plaatsen op aarde bereikbaar zijn.
De vakantie zoals wij die nu kennen ontstond in de 19e eeuw. Mensen verlieten hun woonplaats om gedurende een bepaalde tijd iets geheel anders te doen. Kuuroorden, badplaatsen en casino’s waren de voornaamste bestemming. U begrijpt het al: op vakantie was het voorrecht van het rijkste deel van de bevolking. Naarmate de 20e eeuw vorderde werd de vakantie meer en meer gedemocratiseerd.
Toch legt het fenomeen vakantie ook een diepgaande onrechtvaardigheid bloot. En die onrechtvaardigheid wordt bewerkstelligd door ons economisch denken. Wij vinden het vanzelfsprekend om een recht te hebben op vakantie en vakantiegeld. Dat recht wordt ingegeven door onze welvaart. Als we het geld hebben, moeten we op vakantie kunnen gaan.
Ik gun iedereen zijn of haar vakantie. Even bijtanken kan soms een noodzaak zijn. Maar staan we stil dat het voor ieder mens geldt? Dat juist de mensen die moeten vechten om het hoofd boven water te houden niet kunnen bijkomen van hun dagelijkse beslommeringen? Afgelopen week kwam weer het verzoek binnen om een lege koelkast te vullen. Een moeder met dochter. De bureaucratie en het wantrouwen van de overheid…
Alles is economie. We zijn onderdeel van een systeem waarin geld, of het ontbreken ervan een hoofdrol speelt. Tegelijkertijd leidt die economie tot grote ongelijkheid en zetten mensen wereldwijd hun leven op het spel om er economisch beter op te worden, wat tot mensonterende situaties leidt. We kunnen die economie veranderen. Paus Franciscus heeft het tot centraal thema van zijn pontificaat gemaakt. In het boek Cathonomics van Atten gaat het over een rechtvaardige economie. Over dat boek wordt een Summer School gehouden, waarover u meer kunt lezen in deze Nieuwsbrief. Kom, en laat u inspireren door de sociale leer van de Kerk.
René de Weerd, diaken