Op de eerste rij in het middenschip zat een meisje. Ze huilde. “Wat is er?”, vroeg ik. “Ik ben bang buiten. Daar is het zo eng.” “Maar hier is het licht,” antwoordde ik. “Hier hoef je niet bang te zijn.” “Dat weet ik”, zei het meisje.
In het dorp was het Halloween. De winkeliersvereniging had flink uitgepakt. Kinderen die verkleed waren, konden snoepjes krijgen. Overal waren griezelige 'attracties’. De kerk was ook open, maar niet om te griezelen. Wij hadden licht ontstoken. Heel veel lichtjes, om het donker te verdrijven.
Halloween is een veramerikanisering van een oude Keltische traditie die door de kerk in een christelijk jasje is gestoken: All Hallows Eve, de vooravond van Allerheiligen, 31 oktober dus. Allerheiligen en Allerzielen, 1 en 2 november, horen bij elkaar.
We denken aan onze overleden dierbaren en steken licht voor hen aan. De dood is een grens, maar tegelijk blijven we ons verbonden voelen met hen aan de andere kant van ons bestaan, bekenden en onbekenden; mensen van alle tijden die opvielen door hun manier van leven, of juist onopgemerkt leefden, mensen die sterk in het leven stonden of juist in al hun kwetsbaarheid of gebrokenheid; op de een of andere manier gaaf, heel, heilig. Zalige, heilige mensen, door de kerk zo verklaard of gewoon voor ons persoonlijk kostbaar. Op de dagen rond Allerheiligen lijkt het alsof de hemel zich even opent.
Daar past licht bij. Licht voor onze overledenen, licht dat alle duisternis doet verdwijnen. Eén kaars is genoeg om een donkere ruimte licht te maken. Het zal niet toevallig zijn dat juist begin november en in de wintertijd feesten van licht worden gevierd. Naast Allerheiligen en Allerzielen bijvoorbeeld ook Sint Maarten op 11 november, waar op vele plaatsen kinderen met lampions rondgaan; of de heilige Lucia op 13 december, waarbij meisjes in witte jurken in processie lopen, met een kroon van kaarsen op hun hoofd; de advent met elke week een kaars meer op de adventskrans; en Kerstmis natuurlijk, het lichtfeest bij uitstek, dat een weerspiegeling is van Pasen, waarbij Christus als het licht van de wereld wordt gepresenteerd. Het is de afsluiting van de donkere tijd aan het begin van de lente.
Je hoeft niet bang te zijn. Dat zou de boodschap kunnen zijn van al die lichtfeesten. Niet voor het donker, niet voor de dood. Er is altijd licht in het duister. Komende maandag kun je het beleven in de Sint Cathrien, dan is de kerk ’s avonds verlicht met honderden kaarsen en lichtjes. We vieren All Hallows Eve, en denken aan wie ons licht gaven en geven op onze levensweg van tijd naar eeuwigheid.
pastoor Paul Janssen
