Het Wonder van Empel
Het Wonder van Empel tijdens de Slag bij Empel vond plaats in december 1585. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568 – 1648), waarbij zo’n 4.000 Spaanse soldaten op wonderbaarlijke wijze ontsnapten aan de Staatse troepen in de omgeving van Oud-Empel. Deze gebeurtenis is waarschijnlijk bij de meeste Nederlanders niet bekend maar bij de Spanjaarden des te meer.
In de Tachtigjarige Oorlog was ’s-Hertogenbosch een Spaansgezinde stad. Deze stad was de uitvalsbasis van waaruit de Spanjaarden diverse steden en gebieden in de omgeving veroverden. Op 20 november 1585 stak het Spaanse leger onder aanvoering van Don Francisco Arias de Bobadilla de Maas over en kreeg voet aan wal in de Bommelerwaard. Tijdens deze veldtocht kwamen zij een Staatse krijgsvloot tegen, die vanaf de boten de dijken van de Bommelerwaard doorstaken. De overstromingen die daarop volgden dwongen de Spanjaarden tot de aftocht. Het was de bedoeling om de Maas over te steken en terug te keren naar ‘s-Hertogenbosch. Bij Empel bleek de terugtocht naar 's-Hertogenbosch afgesneden door scherp bewaakte wateroppervlakten. De Spaanse troepen zaten bij Empel vijf dagen als ratten in de val in de kou en regen. De Staatsen vuurden vanaf de schepen van 4 tot 7 december op de Spaanse stellingen. De Spanjaarden groeven zich daarom in rond de kerk van Empel (nu Oud-Empel).
Beeltenis Mariabeeld
Tijdens het ingraven vond een Spaanse soldaat een onbeschadigde beeltenis met de afbeelding van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria. Legerleider Arias de Bobadilla liet deze afbeelding in de kerk plaatsen, waarna werd gebeden. De volgende dag (8 december) was de dag waarop de Onbevlekte Ontvangenis werd gevierd. De Bossche Lieve Vrouwe Broederschap organiseerde een plechtige processie om Gods hulp af te smeken over de ingesloten katholieke Spaanse soldaten. Later op die dag begon het hard te vriezen. De Staatse schepen moesten zich noodgedwongen terugtrekken naar het open water van de Maas. Twee dagen later begon het te dooien, waarna de Spaanse troepen terug konden keren naar het veilige 's-Hertogenbosch. De Spanjaarden ervaarden dit als een redding door de heilige Maria en zagen dit als het ‘Wonder van Empel’. De verering van Maria nam in militaire kringen een hoge vlucht. Er werd een Broederschap opgericht die de naam droeg ‘Soldaten der Onbevlekt Ontvangen Maagd’. Bij koninklijk decreet werd in 1892 de H. Maria de beschermheilige van het Spaanse leger.
Mariakapel
De kerk waar het wonder plaats vond, is tijdens de Tweede Wereldoorlog in november 1944 helemaal verwoest en niet meer herbouwd op die plek. In 2000 is op die plek in Oud-Empel een kapel gebouwd, gewijd aan Maria Onbevlekte Ontvangenis. Deze kapel is op 8 december 2000 ingewijd door bisdom vicaris Ludo Baeten. De kapel is niet alleen een herinnering aan de verwoeste kerk, maar ook aan het Spaanse mirakel. Voor veel Spanjaarden is het Wonder van Empel aanleiding om bedevaartstocht naar Empel te gaan maken. De Slag bij Empel wordt elk jaar in de week van 8 december door vele Spanjaarden herdacht met een bezoek aan de kerk en kapel om Maria te eren. Het is tevens het feest van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria in de katholieke kerk. (La Inmaculada Concepción).
Daarnaast brengen door het jaar heen regelmatig vele Spanjaarden een bezoek aan de kerk, waar naast het Spaanse Mariabeeld een infocentrum is ingericht waar uitgebreid informatie is te krijgen over dit Wonder. Daarna wordt meestal ook een bezoekje gebracht aan de Mariakapel in Oud-Empel.